Al-Itsar?

Info Sejarah Madinah

Antara persamaan di antara Madinah dan Malaysia,kedua-dua Negara ini memiliki taburan penduduk yang bersifat majmuk sama ada dari segi agama mahupun bangsa.Masalah perpaduan di kalangan rakyat Madinah memang sangat dititikberatkan oleh Rasulullah SAW.Jika Malaysia mempunyai rakyat berbangsa Melayu,Cina,India,Bajau,Iban dan lain-lain,di Kota Madinah pula terdapat 2 golongan yang sangat berbeza .

Pertama,golongan yang berasal dari sebelah utara iaitu kaum yahudi.Mereka terbahagi kepada 3 suku kaum besar iaitu Bani Quraizhah,Bani Qainuqa’ dan Bani Nadir.Manakala disebelah selatan didiami oleh suku kaum Arab,golongan yang terbesar di kalangan mereka ialah Kabilah Aus dan Khazraj.

Dalam rangka memperkemaskan kedudukan Negara Islam di Madinah,Rasulullah SAW telah membentuk pelbagai strategi termasuklah usaha-usaha meneguhkan perpaduan nasional di kalangan rakyat Madinah.Ini penting kerana perpaduan yang mantap dan kukuh akan melahirkan masyarakat yang harmoni dan bersatu padu.

Sebelum Rasulullah melaksanakan dasar perpaduan nasional ini,pergaduhan dan persengketaan seringkali berlaku di kalangan masyarakat Madinah,terutamanya di antara Kaum Aus dan Khazraj.Persengketaan ini sebenarnya telah berlaku sejak 120 tahun sebelum kelahiran Nabi Muhammad SAW bermula dari Perang Bu’ats.Oleh yang demikian,Rasulullah SAW telah mengambil langkah untuk mempersaudarakan masyarakat Aus dan Khazraj atas nama Islam.Mereka disatukan oleh Rasulullah SAW atas dasar tauhid kepada Allah SWT.

Dalam usaha untuk mengukuhkan lagi ikatan perpaduan di antara rakyat Madinah Rasulullah SAW melaksanakan program ta’akhi,iaitu suatu program mempersaudarakan 2 kelompok besar kaum muslimin,yang terdiri daripada kaum Muhajirin dan kaum Ansar.Antara para sahabat yang terlibat pada awal permulaannya ialah: Jaafar bin Abi Thalib dipersaudarakan dengan Muadz bin Jabal,Hamzah bin Abd Muthalib dipersaudarakan dengan Zaid bin Harithah,dan Umar Al Khattab pula dipersaudarakan dengan ‘Ataban bin Malik.

Al-Itsar

Diantara keindahan yang paling ketara dalam jaringan ukhuwah ini ,ialah wujudnya budaya al-itsar yang menghiasi peribadi umat Islam yang terdahulu.

Al-Itsar bermaksud mengutamakan hak-hak dan kepentingan orang lain lebih daripada diri sendiri.Salah satu contoh yang masyhur ialah Sa’ad bin Rabi’,yang dipersaudarakan dengan Abdul Rahman bin Auf.Sa’ad bin Rabi’ menawarkan kepada saudaranya itu untuk membahagi dua harta kekayaanya serta rumah yang didudukinya.Bahkan dia sanggup menceraikan salah seorang isterinya untuk dinikahi oleh Abdul Rahman.Bagaimanapun ‘Abd Rahman bin Auf menolak tawaran tersebut,sebaliknya beliau memohon agar ditunjukkan kepada beliau lokasi Pasar Madinah,kerana beliau mahu berusaha sendiri dengan berniaga di pasar itu.

Al itsar juga boleh wujud dari segi konteks hubungan suami isteri.Bagaimana seorang isteri melebihkan suaminya daripada dirinya sendiri.Begitu juga halnya dengan si suami ,yang mengutamakan keperluan isterinya daripada dirinya sendiri.Selain itu,ia juga wujud di kalangan ibu bapa terhadap anak-anak dan ahli keluarga mereka.Lihat sahaja cinta dan kasih sayang para ibu terhadap anak-anak mereka.Seorang ibu itu sanggup mengorbankan tidur lenanya di katil dan berjaga lewat malam demi memastikan anakanda kesayangannya aman daripada digigit sang nyamuk.Seorang suami yang mengerti kepenatan isteri dalam menguruskan hal ehwal rumahtangga pula menawarkan dirinya untuk membuat sebahagian housechores,walaupun dirinya merasa keletihan sesudahnya pulang dari pejabat.Banyak lagi contoh lain berkenaan al-itsar yang boleh djadikan teladan dalam kehidupan harian kita.

Seseorang yang memiliki sifat itsar ini mampu mendahulukan kepentingan orang lain lebih daripada dirinya termasuklah dalam hal yang ia cintai.Namun,untuk mendapatkan akhlak ini,ia bukanlah mudah.Proses pembentukannya memerlukan kesabaran dan keikhlasan yang tinggi.Semuanya dilakukan demi mendapatkan redha Sang Ilahi.Ia juga perlu dilakukan dengan penuh sedar,dan bertanggungjawab.

Sudut Berbeza

Pada masa yang sama,saya tertarik dengan sebuah penjelasan ringkas mengenai budaya al-itsar dari sudut pandang yang berbeza sebagaimana yang ditonjolkan oleh Saudara Ruzaini Shahrom baru-baru ini di facebook.

“Al Itsar bil qurbi makruuhun wa fi ghairiha mahbuubun”
Saksikan...

Kes study kita:

"Abang,lepas ni abang tolong sapu dan mop lantai,ipat pakaian dalam bakul,dan mandikan anak-anak kita ye?Bak kata ustaz,kita kena beritsar bang,"kata si isteri.

Aha,macam mana pula tu?Jom kita fikir-fikirkan ia bersama..


Reference:

Dr Azhar bin Yaakub al-Ariri,(2006).Analisis Strategi rasulullah Dalam Pembentukan Negara Madinah.Al-Hidayah Pulishers.